zaterdag 12 maart 2016

Karel en de Elegast - Onbekend



Zakelijke gegevens


Auteur:                onbekend
Jaar uitgave:      1270 (ca.)
Uitgeverij:          Amsterdam University Press (Tekst en Context)
Plaats:  Amsterdam
Aantal pagina's:               96
Genre: Karelroman

Twee recensies van gerenommeerde bronnen


De Volkskrant

'Karel en Elegast' in modern jasje
EEn van de mooiste Middelnederlandse verhalen is Karel en Elegast. Het speelt zich af in de Middeleeuwen in de burcht van Karel de Grote in Ingelheim....
HAN VAN GESSEL 6 februari 1998, 00:00
Niet bekendZe gaan naar de burcht van Eggerik, die getrouwd is met de zus van Karel, op voorstel van Elegast. 'Het is een schande dat hij leeft: hij heeft menigeen verraden.' Karel blijkt geen grootmeester op het dievenpad te zijn, maar hij leert Elegast kennen als een trouwe metgezel. Ze ontdekken dat Eggerik van plan is Karel uit de weg te ruimen. Daarbij speelt Karels zus nog een sluwe rol ('Vrouwenlist is menigvoud, zijn zij jong of zijn zij oud'). Het verhaal eindigt met een tweegevecht tussen Elegast en Eggerik op de hofdag van Karel. Elegast krijgt volledig eerherstel, Eggerik wordt opgehangen.Karel en Elegast is het eerste deeltje in een nieuwe reeks bij Amsterdam University Press, die onder redactie staat van Frits van Oostrom en Hubert Slings. De reeks heet Tekst in Context en gaat historische tekstuitgaven bevatten in een eigentijds jasje. De boekjes zijn in eerste instantie bestemd voor de hoogste klassen van vwo en havo, maar mikken door de kleurrijke opzet en vormgeving duidelijk ook op een breder publiek. Door de aantrekkelijke presentatie zijn ze bij uitstek geschikt om de wereld van de oude Nederlandse literatuur te ontsluiten.Hubert Slings verzorgde de samenstelling van Karel en Elegast (¿ 17,50). De tekst wordt in twee kolommen gepresenteerd: links het Middelnederlands, rechts de vertaling. Tussen de bedrijven door worden tal van uitstapjes gemaakt om de tekst te verduidelijken en in een historisch-sociologische context te plaatsen. Zo wordt uitgebreide informatie opgedist over Karel de Grote als literair personage (de verhalen rond zijn persoon worden doorgaans aangeduid als 'Karelepiek') en de literaire cultuur in de Middeleeuwen. Voor gebruik in het onderwijs zijn achterin vragen en opdrachten opgenomen. Voor docenten is er een speciale handleiding. In november verschijnen de volgende deeltjes in de reeks: Reinaert de Vos en Jacob van Maerlant.Han van Gessel
De Trouw:

Ton Duinhoven is dé expert voor 'Karel ende Elegast'
T. VAN DEEL − 15/05/98, 00:00
recensie De serie 'Nederlandse Klassieken' breidt zich in hoog tempo uit, wat plezierig is, maar ook enigszins willekeurig aandoet. De ene dag worden er 'Een nagelaten bekentenis' van Emants, en de verzamelde gedichten van Paul van Ostaijen in opgenomen, de andere dag zijn het 'Beatrijs' en 'Marieken van Nieumeghen'.
Allemaal Nederlandse klassieken, zeker, maar veel beleid lijkt er achter deze keuzes niet te zitten. Met huiver wacht ik de aangekondigde vertaling af van het prachtige toneelstuk 'Jeptha' van Vondel door de ronkende prulpoëet Michael Zeeman, de Jan Vos van deze tijd. Maar goed, intussen is er in de serie wel een mooie editie plus vertaling bij gekomen van 'Karel ende Elegast', een ridderverhaal dat rond 1200 werd geschreven en met recht klassiek mag heten. Karel Eykman had aanvankelijk enige moeite met de dichterlijke onhandigheden in het origineel, maar hij oordeelde naderhand heel anders: “Dwangrijm, stoplappen en metrumstoornissen zijn daarbij even ontroerend als primitieve houtsneden uit die tijd. Je gaat het haast jammer vinden dat er niet meer zo geschreven wordt.”
Bij zijn vertaling van de middelnederlandse tekst heeft hij, het verbaast mij niet, veel gehad aan het commentaar van Ton Duinhoven, een medioneerlandicus die op dit ridderverhaal is gepromoveerd en die er ettelijke studies aan heeft gewijd. Waarschijnlijk is hij op de hele wereld degene die het meest van dit verhaal afweet. Hij schreef de inleiding en het commentaar, die beide informatief zijn en uitblinken in helderheid.

Zelf toegevoegde samenvatting


Karel ligt rustig te slapen, als hij plotseling wakker wordt van een stem. Die stem zegt hem dat hij uit stelen moet gaan. Karel wil eerst geen gehoor geven aan deze opdracht, want een koning gaat nu eenmaal niet uit stelen. Als de stem hem voor de derde keer maant, beseft Karel dat het God is die hem deze opdracht geeft en kan hij niet anders dan doen wat God hem zegt - ook al begrijpt hij er niets van. Het paleis is in diepe rust verzonken als Karel op pad gaat. In het bos komt hij zijn verbannen vazal Elegast tegen, die Karel wel wil helpen. Samen gaan ze op weg naar het kasteel van Eggerik, de broer van Karel. Daar gebeuren allerlei wonderlijke dingen - er komt zelfs toverkracht aan te pas - en wordt ook duidelijk waarom Karel deze merkwaardige opdracht kreeg.


Mijn mening


Ik had wel ongeveer verwacht dat het boek er zo uit zou komen te zien. De taal, stijl en structuur zijn typisch voor de tijd en hebben me niet echt bevallen. Ik zou niet snel nog zo'n boek lezen. Het verhaal vond ik aan de andere kant wel weer slim en mooi. Echt een ridderroman. Ik zou de motieven en thema's niet nog een keer terug hoeven te zien maar ik vond het wel interessant voor een keer. Vooral de personages en gebruiken waren intrigerend.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten